Hoe controleer je de aanwezigheid van UV-C licht?

UV-C licht wordt al jarenlang gebruikt bij oppervlak-, water- en luchtdesinfectie. Onderzoek heeft bewezen dat dit bij de juiste afstand, tijd en waarde van de straling heel effectief kan zijn tegen de verspreiding van micro-organismen. De straling van UV-C licht is alleen niet waarneembaar met het blote oog. Hoe je controleert dat UV-C licht goed werkt leggen wij in dit artikel voor je uit.

UV-C Licht meten

Omdat UV-C licht niet waarneembaar is, wordt er vaak kleur (bijvoorbeeld met LED lampen) aan de UV-C straling toegevoegd zodat je ziet dat een UV-C lamp wel aanstaat. Dit wordt onder andere gedaan om te voorkomen dat een gebruiker wordt blootgesteld aan het schadelijke UV-C licht. Naast LED lampen om te zien of een UV-C lamp aanstaat, kun je ook op andere manieren de aanwezigheid en effectiviteit van UV-C straling controleren, namelijk met lichtmeters.

Het is belangrijk dat het UV-C licht het gehele oppervlak van het gedesinfecteerde oppervlak bereikt. Ook is het voor ziekenhuizen, zorginstellingen en laboratoria van groot belang dat de juiste desinfectiewaardes worden behaald voor de veiligheid van het personeel en patiënt. Mocht een UV-C desinfectieproduct de juiste waardes niet halen, dan kan dit grote problemen opleveren. Je kunt beide controleren met lichtmeters. In dit artikel leggen we uit met welke UV-C lichtmeters je de aanwezigheid van UV-C straling in desinfectieapparaten kan controleren, en belichten we de voor-en nadelen van deze lichtmeters.

Hoe meet je UV-C licht met een radiometer?

UV-C licht is niet te zien met het blote oog. Met speciale meters, zoals een radiometer, is het mogelijk om het niet zichtbare UV-C licht te controleren. Radiometers zijn apparaten die warmtestralingen meten, en dus ook UV-C licht. De belangrijkste componenten van de radiometer (figuur 1) zijn de UV-C sensor en de display. Een UV-C sensor bestaat uit een ontvanger die de eigenschappen van UV-C waarneemt en vervolgens omvormt tot een numerieke waarde. Deze waarde wordt zichtbaar op de display. De numerieke waarde kan de UV-C irradiatie of dosis zijn. Er zijn twee verschillende soorten eenheden die de straling van UV-C uitdrukken.

  • Irradiatie, in Watt per oppervlak (W/m2): UV-C straling is aanwezig als de kracht van de straling gecontroleerd worden. Deze kracht wordt vaak als irradiatie omschrevenen en kan gebruikt worden om de UV-C dosis te berekenen.
  • Dosis per oppervlak (Joule/m2): De UV-C dosis is de totale hoeveelheid UV-C die door een oppervlakte is geabsorbeerd binnen een bepaalde tijd. Hoe hoger de gemeten dosis, hoe effectiever de UV-C straling is en dus actiever het desinfectieproces is.

Het is belangrijk dat de juiste waarde gemeten wordt. De effectiviteit van UV-C licht is namelijk afhankelijk van de combinatie van tijd, straling en afstand. Deze combinatie zorgt ervoor dat de juiste log-reductie wordt behaald, dit is de effectiviteit. Om de afname van verschillende bacteriën of virussen te behalen moet een minimale dosis UV-C licht worden behaald tijdens het desinfectieproces. Lees hier meer over in wat is log-reductie.

De sensoren moeten bij de UV-C lampen worden geplaatst om de juiste controle te kunnen doen. Dit levert precieze meetresultaten op.

Het is wel belangrijk dat je de juiste instellingen in de radiometer zet. Een UV-C radiometer bedoelt voor het meten van UV-C meteen golflengte van 254 nm (UV-C licht), zal het licht van andere UV-C bronnen zoals UV-C LED, ver-UVC of gepulseerd-xenon UV-C niet goed kunnen waarnemen. Een bron als UV-C LED verlichting heeft namelijk een ander golflengte dan 254 nm. Kies daarom voor de juiste apparatuur, of instellingen.

Hoe meet je licht UV-C met een dosis indicator?

Een UV-C dosis indicator wordt gebruikt om te controleren of de juiste UV-C dosis kan worden bereikt. Dit zijn een soort stickers. Zo kun je zien of het UV-C licht komt waar je het wilt hebben, en daarmee controleren of het gehele product op de juiste manier wordt gedesinfecteerd. Bij twijfel door bijvoorbeeld schaduw (lees dit artikel), kunnen deze stickers worden ingezet. Bij de geactiveerde desinfectiecyclus, wordt het materiaal op een dosis indicator blootgesteld aan UV-C straling.

Afhankelijk van de hoeveelheid energie waaraan de indicator wordt blootgesteld, verandert de kleur van de sticker. De kleur van de sticker kan vervolgens geanalyseerd worden. Zo betekent bij sommige merken dat bij geel licht er geen UV-C licht is gemeten, en bij rood licht juist wel! De kleur zal dan dus veranderen als het door UV-C is “aangeraakt”. Dit is een gemakkelijke en snelle manier om te checken of er UV-C licht aanwezig is.

Een nadeel van dosismeter stickers is dat de stickers van kleur kunnen veranderen door bijvoorbeeld normaal zonlicht, ondanks dat het niet direct blootgesteld wordt aan UV-C. UV-C indicatoren moeten daarom zorgvuldig worden opgeslagen als deze niet worden gebruikt.

De juiste UV-C lichtmeter kiezen

Nu vraag je je waarschijnlijk af welke UV-C lichtmeter je moet kiezen. Een groot voordeel van radiometers is dat ze kwalitatieve en precieze meetresultaten opleveren. Je meet namelijk zowel irradiatie als de dosis. Deze meet resultaten kun je goed in een grafiek verwerken voor als je onderzoek doet. UV Smart adviseert daarom het gebruik van een radiometer voor UV-C als je graag onderzoek wilt doen naar de kracht en effectiviteit van UV-C straling.

Indicatoren kunnen daarentegen worden gebruikt voor kwantitatieve meetresultaten. Hierbij kun je alleen controleren of er inderdaad een UV-C dosis is gemeten. Super handig als je bijvoorbeeld met een UV-C robot een ruimte desinfecteert. Je kunt dan direct zien waar de robot wel en niet komt. Ook als er gaten in het gedesinfecteerde object zitten, kun je controleren of het UV-C licht daar ook komt. UV-C indicatoren zijn bijna foutloos en zeer makkelijk te begrijpen. Daarom adviseert UV Smart om de stickers te gebruiken wanneer je makkelijk en snel de aanwezigheid van UV-C wilt meten!

Wil je meer weten over UV-C licht, lees dan ook veilig gebruik van UV-C licht.

Crystel Pang
Industrial Design Engineer